- تشنگی نشانهٔ چیست؟
تشنگی علامت خطری برای کم شدن مایعات بدن است. این کاهش مایعات میتواند
ناشی از عرق کردن زیاد، استفراغ، اسهال، تب، گرگرفتگی، آفتاب سوختگی یا
رژیم غذائی باشد.حتی چند ساعت نشستن در کابین خشک هواپیما نیملیتر یا
بیشتر آب بدن را از طریق تبخیر و تنفس کم میکند. داروهای مدر و استروئید
هم میتوانند بدن را کم آب کنند.
با کم شدن مایعات، بدن آب بزاق را میگیرد و احساس خشکی دهان بهوجود
میآورد. اگر در این مرحله کمبود آب را جیران نکنید، احساس خستگی، ضعف، و
سردرد شروع میشود. با شدیدتر شدن کمآبی بدن سرگیجه و علائم دیگر هم
پدیدار میشوند.
خشکی دهان به معنی نیاز به آشامیدن است. اما زنگ خطر تشنگی همیشه به صدا
در نمیآید. اگر در حال کوهپیمائی در یک روز آفتابی باشید، ممکن است پیش
از آنکه احساس تشنگی کنید مقدار زیادی آب بدنتان از دست رفته باشد.
نوع دیگری تشنگی بهصورت تشنگی مداوم بدون توجه به مقدار آشامیدن همراه
با اشتهای زیاد و دفع فراوان ادرار ممکن است نشانهٔ بیماری قند بزرگسالان
باشد.
این بیماری قند شایعترین نوع آن است و بعد از ۴۰ سالگی شروع میشود.
مقدار بسیار زیادی قند در بدن جمع شده است و بدن با کشیدن مایعات درون
سلولها سعی در رقیق کردن خون دارد.
- درمان تشنگی
پیش از تشنگی آب بنوشید. همیشه به احساس تشنگی متکی نباشید، مخصوصاً در
سنین بالا، چون بالا رفتن سن احساس تشنگی را ضعیف میکند. خوردن نیم فنجان
آب در هر ساعت کمآبی خفیف بدن را کنترل میکند. اگر زیاد عرق میکنید یا
هوا گرم یا خشک است، به آب بیشتری نیاز دارید. بسیاری از پزشکان نوشیدن
هشت لیوان آب را در روز توصیه میکنند.
ادرار را بیدرنگ کنید. برای جلوگیری از بیآب شدن باید آنقدر آب بخورید
تا ادرار به جای زرد بیرنگ شود. بیرنگ شدن ادرار نشان میدهد که آب کافی
به بدنتان رسیده است.
همیشه آب بخورید. برای اینکه خوردن آب را فراموش نکنید، از چشمانتان کمک
بگیرید. مثلاً یک بطری پرآب را در وسط یخچال بگذارید. روی میز کار و داخل
اتومبیلتان هم آب ببرید.
با ورزش آب بخورید. در هنگام ورزش بدن ممکن است قبل از احساس تشنگی تا ۲
لیتر آب از دست داده باشد. برای جبران آن، هر ۱۵ دقیق نیم فنجان آب بنوشید
و اگر احساس ضعف و خستگی میکنید، ورزش را متوقف کرده و لیوانی آب بنوشید.
آب معدنی بنوشید. وقتی بهمدت بیش از دو ساعت ورزش شدید میکنید، علاوه بر
آب مقدار زیاد کانیهای بدن هم از دست میرود. این کانیها،
یاالکترولیتها، انتقال پیامهای عصبی را به ماهیچهها تسهیل میکنند. در
این حالت خوردن آب تنها کافی نیست و بهتر است آب معدنی خورده شود. آب
معدنی حاوی نمکهائی برای نگاهداشتن آب دیدن الکترولیتهائی مثل پتاسیم،
و نیز گلوکوز است که انرژیزاست. (اگر دچار بیماری قند هستید، فشار خون
بالا دارید، یا داروی مدر میخورید، در مورد نوشیدن آب معدنی از پزشک
سئوال کنید)
داروهایتان را کنترل کنید. اگر دچار تشنگی میشوید، داروهایتان را به پزشک
نشان دهید. شاید علت تشنگی خوردن داروهای مدر یا استروئید باشد که با کم
کردن مقدار مصرف آن تشنگی برطرف میشود.
آزمایش خون کنید. بیماری قند چیزی نیست که خودتان تشخیص دهید. اگر مقدار
قند خونتان بالاست، باید با کمک پزشک آن را کنترل کنید. برای این کار
برنامهای شامل رژیم غذائی و ورزش لازم است.
منبع: www.vista.ir
- چنگشدن ماهیچه نشانهٔ چیست؟
چنگشدن ماهیچه یک درد همگانی است، هیچ تفاوتی بین یک ورزشکار حرفهای و
یک فرد کم تحرک نمیشناسد. ممکن است مسافت زیادی را دوچرخهسواری کنید،
گاه در استخر شنا کنید، و بدون هیچ ناراحتی به رختخواب بروید. و
ناگهان، ماهیچه از کار باز ایستاده و درد عارض میشود.
چنگشدن ممکن است ناشی از هر چیزی باشد که بر توانائی ماهیچه برای انقباض
و استراحت تأثیر بگذارد. مثلاً در گرفتگی پا برای جلو رفتن در هنگام شنا
یا صاف کردن پائین ملافه در رختخواب خم میشود، وترهای ماهیچهها بیش از
حد کشیده شده و اعصاب پا و ساق آن بهشدت تحریک میشوند. این تحریک باعث
قاطی شدن پیامهای عصبی شده و نتیجهٔ آن چنگشدن دردناک ماهیچه است.
ماهیچه ممکن است فقط پیام انقباض دریافت کند، نه استراحت.
تعریق زیاد هم میتواند باعث چنگشدن ماهیچه شود. عرق کردن شدید کانی های
مهم بدن (پتاسیم، سدیم، منیزیم و کلسیم) را از بدن تخلیه میکند. این
کانیها، که الکترولیت نام دارند، مسئول تغییرات الکتریکی اعصاب
کنترل کنندهٔ تکانههای انقباض و استراحت هستند. کمبود مایعاتی که
تعادل دقیق الکترولیتها را برقرار میکنند، به اثر نکردن پیامهای عصبی
منجر میشود.
اگر کار بیش از حد یک ماهیچه باعث آسیب دیدن آن شده باشد، چنگشدن ممکن
است به انقباض مداوم آن، یا گرفتگی ماهیچه، منجر شود. اغلب ”چنگشدن“ و
”گرفتگی“ ماهیچه را با هم اشتباه میکنند. گرفتگی به معنی قفل شدن تارهای
ماهیچهای به منظور مراقبت از ماهیچهٔ آسیبدیده است.
کسانی که بیماریهای برهم زنندهٔ گردش خون یا سوخت و ساز ماهیچهای دارند
نیز زیاد دچار چنگشدن ماهیچه میگردند. از جملهٔ این بیماریها مرض قند،
التهاب شبه روماتیسمی مفاصل، و بیماری غده تیروئید است.
درمان چنگشدن ماهیچه
ماساژ دهید. با یک دست ماهیچهٔ چنگ شدهٔ پا را کشش داده و با دست دیگر آن
را بفشارید و آزاد کنید. این کار جریان خون را در ماهیچه بهتر کرده و به
شل شدن آن در ظرف چند ثانیه کمک میکند.
انگشتان پا را به بالا بفشارید. این کار راه سریعی برای آزاد کردن چنگشدگی ماهیچهٔ پا در هنگام شنا است.
آن را خنک کنید. اگر ماساژ چنگشدگی را آزاد نکرد و به گرفتگی ماهیچه منجر
شد، ماساژ دادن با یخ آن را بیحس میکند. قطعه یخی را سه تا پنج دقیقه بر
ماهیچهٔ چنگشده بمالید. یخ را در یک جا نگاه ندارید، چون ممکن است به
پوست آسیب برساند.
لب بالا را نیشگون بگیرید. چیز غریبی است، ولی نیشگون گرفتن ناحیهٔ بالای
لب با دو انگشت میتواند چنگشدگی پا را رفع کند. دلیل آن بهدرستی معلوم
نیست، ولی دو احتمال وجود دارد، یکی این که ممکن است بالای لب ناحیهٔ فشار
برای شل کردن ماهیچهها باشد، و دیگر این که ممکن است درد ناشی از نیشگون
گرفتن توجه را از چنگشدگی پا به خود جلب کرده تا خودبهخود برطرف شود. کندن 3-2 تار موی ماهیچه چنگ شده نیز کمک می کند.
هرچه زودتر رفع تشنگی کنید. اگر عرق زیاد کردهاید و ناگهان ماهیچهٔ
پایتان چنگ شده است، چند لیوان آب یا هر مایع دیگر بنوشید. اگر همزمان با
آن ماهیچه را هم کشش بدهید، چنگشدگی خیلی زود برطرف میشود.
مرتب آب بخورید. برای جلوگیری از چنگشدن ماهیچه در اثر عرق کردن، هر ده دقیقه چند جرعه آب بنوشید.
نمک نخورید. تا جائی که میتوانید، هنگام عرقکردن از خوردن نمک و مایعات
نمکی خودداری کنید. نمک باعث کشیده شدن آب ماهیچهها به معده میشود.
گلوکز موجود در برخی نوشابههای ورزشی باعث جذب سریعتر
الکترولیتها میشود.
رو به دیوار ورزش کنید. مطالعه بر ۴۴ نفر نشان داد که روزانه سه بار ورزش
کشش ساق پا چنگ شدن شبانهٔ ماهیچه را درمان میکند. برای این کار، رو به
دیوار در فاصلهٔ ۶۰ سانتیمتری بایستید؛ دستها را روی دیوار بگذارید؛ و
در حالی که پاشنهها بر روی زمین هستند، به جلو تکیه دهید؛ ده ثانیه صبر
کنید و سپس پنج ثانیه به حالت ایستاده برگردید. این کار را دو بار دیگر
تکرار کنید.
کینین بخورید. خوردن قرص کینین در سالمندان از چنگشدن شبانهٔ ماهیچهها
جلوگیری میکند. احتمالاً کینین تحریکپذیری اعصاب را کمتر میکند. در هر
حال، خوردن قرص کینین با ویتامین E مؤثر است، ولی اول از پزشک اجازه
بگیرید.
منبع: www.vista.ir